Nieuwe kleurcode maakt verzuim op het werk bespreekbaar

Wit verzuim is de afwezigheid met een medische klacht als oorzaak. Deze werknemers zitten ziek thuis op voorschrift van een arts. Het staat onomstotelijk vast dat de medewerker arbeidsongeschikt is. Zo’n 25 à 30 procent van alle verzuim is wit verzuim.

De zwarte variant van ziekteverzuim is de frauduleuze tegenpool. De werknemer die zich ziek meldt, zit thuis zonder medische reden. Een onwettige afwezigheid dus, maar eerder uitzonderlijk. Ongeveer 5% van het totale verzuim is zwart verzuim.

Daartussen ligt het grijze verzuim. Aan de grondslag ligt wel een medische klacht, maar het is onduidelijk of die klacht een reële aanleiding is om 100% arbeidsongeschikt te zijn. Of een medewerker was effectief arbeidsongeschikt, maar er staan nog wat ziektedagen op het ziektebriefje. Door de medicalisering van verzuim is grijs verzuim moeilijk bespreekbaar. Nochtans valt ongeveer 70% van het werkverzuim onder die categorie.

Tot slot is er roze verzuim, ook wel presenteïsme genoemd. In dat geval zijn medewerkers te ziek om te komen werken, maar verschijnen ze toch op de werkvloer. Dat is nefast: deze werknemers zijn niet altijd productief en de kans bestaat dat de klachten verergeren door het gebrek aan rust. In het geval van besmettelijke ziektes bestaat bovendien het risico dat de medewerkers andere collega’s aansteekt.

Bij de klassieke verzuimkleuren is het doktersattest het uitgangspunt. Dat brengt enkele valkuilen met zich mee. Een doktersbriefje sluit elke mogelijke discussie uit over de duurtijd van het verzuim. Bovendien stopt een attest een medewerker in een hokje: hij is plots 100% arbeidsongeschikt. De realiteit van verzuim is natuurlijk een stuk genuanceerder dan dat. Maar wie bent u om tegen doktersadvies in te gaan?

Daarom is er een nieuw kleurkader nodig dat niet langer focust op 100% ziek of gezond, maar op de inzetbaarheid van een medewerker. Welke taken kan of wil hij eventueel opnemen? Hoe kunnen de teamleden en leidinggevende hem daarin ondersteunen? Tegen wanneer is welke inspanning haalbaar?

Medewerkers die niet naar de werkvloer komen, moeten de mogelijkheid hebben om zich uit te drukken in groen, oranje of rood:

• Groen: een medewerker is inzetbaar en zou aanwezig kunnen zijn (op de werkplek, thuis of een satellietplek).
• Oranje: een medewerker is in principe inzetbaar, maar mist ondersteuning om (deels) aan de slag te gaan.
• Rood: een medewerker is niet inzetbaar.

Als een medewerker zegt ‘Ik ben groen of oranje’, dan betekent dit dat er een opening is, al is een dialoog – die leunt op warme zakelijkheid – cruciaal om die intentie te realiseren.

Hebt u zicht op de verzuimcijfers en de types verzuim in uw organisatie? Tijdens onze inspiratiesessie tonen we hoe u nuttige inzichten puurt uit verzuimcijfers om zo ziekteverzuim gericht aan te pakken.